Monstrancja to rodzaj naczynia liturgicznego, które znajduje swoje zastosowanie w każdym kościele oraz każdej parafii. W jej wnętrzu umieszcza się konsekrowaną hostię, która następnie jest wystawiana przed lud w celu adoracji. Tego typu akcesorium jest używane także podczas różnego rodzaju nabożeństw, jak na przykład majowe czy Gorzkie Żale. Swoje zastosowanie znajduje również podczas bardzo uroczystych procesji Bożego Ciała.
Monstrancja – jak się jej używa?
Bardzo ważną informacją jest fakt, że monstrancja może być użytkowana dopiero po konsekracji przez biskupa. Na początku adoracji duchowny wyjmuje z tabernakulum hostię i za pomocą specjalnego uchwytu (melchizedeka) umieszcza ją we wnętrzu monstrancji. Po zakończonej modlitwie celebrans błogosławi lud, a następnie chowa Najświętszy Sakrament do tabernakulum.
Monstrancje mogą mieć różne wielkości, kształty oraz posiadać różne zdobienia. Istnieją akcesoria liturgiczne, które swoim wzornictwem nawiązują do Maryi lub też różnego rodzaju bazylik i katedr. Wyróżniamy kilka podstawowych elementów monstrancji. Jest to przede wszystkim stopa zapewniająca stabilność naczynia podczas adoracji, a także trzon umożliwiający wygodne niesienie monstrancji na przykład podczas procesji Bożego Ciała. Centrum naczynia stanowi repozytorium, w którym umieszcza się hostię. Na zwieńczeniu monstrancji umieszcza się krzyż święty.
Sposób wykonania
Z reguły monstrancje wykonuje się z mosiądzu , rzadziej ze srebra i pokrywa galwanicznie złotem najwyższej próby. Można stosować także inne cenne surowce. Dawniej monstrancje przybierały formę niewielkich kapliczek symbolizujących świątynię Chrystusa. Obecnie bardzo często stosuje się promienistą glorię, w której centrum umieszczana jest hostia. Przed wprowadzeniem monstrancji używano zwykłych puszek, które jednak nie odznaczały się takimi walorami estetycznymi, jak używane do dziś monstrancje.
W dawnych czasach osoby świeckie mogły dotykać monstrancję wyłącznie przez przesłonięty welon, jednak obecnie każda ochrzczona osoba może bez przeszkód przenosić naczynia święte.